Skip to content Skip to footer

Su Nedir?

1  )  SU  SAFSIZLIKLARI  VE  KİMYASI

GENEL  AÇIKLAMA  :

Su  bileşiminde  Hidrojen  ve  Oksijen  bulunan  kararlı  bir  moleküldür.

H2  +  1/2  O2>>>>>>>>→  H2O

Su  moleküllerinin  dipol  özelliğinden  dolayı  kuvvetli  bir  çözücü   olması  sebebiyle  de  doğada  saf  olarak  bulunması  çok  zordur.Örneğin  yağmur  suyunda, yeryüzüne  düşerken  atmosferden  çözerek  aldığı  Oksijen , Azot , Karbondioksit , Hidrojen  Sülfür  vs.  gibi gazları  bulunmaktadır.Dünyadaki  su  kaynaklarını  iki  başlık  altında  toplaya  biliriz , Yer altı  ve  Yüzey  suları.

Yer  altı  sularında (kuyu ,artezyen )  yerküre  katmanında  bulunan  çeşitli  maddeler  bulunmaktadır ( Kalsiyum, magnezyum, Demir, silis  vs. ) yer  altı  suları  bulundukları  bölgenin  jeolojik  yapısına, yer altı  katmanının  durumuna  ve  kaynağın  derinliğine  bağlı  olarak  değişik  nitelikler  gösterirler.

Yüzey  suları  da  (nehir, göl )  aynı  şekilde  bulundukları  bölgenin  jeolojik  yapısına  bağlı  olarak  değişik  nitelikler  gösterirler.

Yer  altı  sularının  yüzey  sularına  göre  en  büyük  avantajları  çevre  kirliliğinden  daha  az  etkilenmeleri  ve  bünyelerinde  daha  az  miktarda  askıda  katı  madde  ihtiva  etmelidir.

SULARIN  ÖZELLİĞİ  BELİRLEYEN  TANIMLAR :

Yer  altı  ve  yüzey  sularının  özelliklerini  içeriklerinde  bulunan  çözünmüş  katı  maddeler  yani  Katyonlar ( Kalsiyum, magnezyum, demir  gibi ” +”  değerlikli  elementler )  ve  Anyonlar  ( Klorür , Bikarbonat,  Karbonat, Silis  gibi ” –” değerlikli  element  ve  moleküller. ),

Askıda  katı  maddeler ( Kil, Çamur  vs. ) , Organik  Maddeler, Renk  ve  koku  veren  maddeler  ile  çözünmüş  gazlar  ( Oksijen, Karbon dioksit, Hidrojen sülfür  vs. )  belirlemektedir. Suların  özelliklerini  belirleyen  bazı  kritik  noktalar  aşağıda  belirtilmiştir.

pH  DEĞERİ ;  pH  suyun  içeriğindeki  H+  ( Hidrojen )  iyonlarının  konsantrasyonunun  eksi  logaritmasıdır.

pH  =  log  [  1/ ( H+ )  ]

 

       Diğer  bir  deyişle  suyun  pH  Değeri  suyun  asitlik-bazlık  özelliğini  belirleyen  bir  kavramdır.  Ham  suyun  pH  değerini  suyun  içeriğindeki  bikarbonat, karbonat, hidroksit  ve  karbon  dioksit  belirler.

0                                 7                                 14

‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾  ‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾‾

Asidik       Nötr       Bazik

Yukarıdaki  cetvelde  de  görüleceği  üzere  pH  0-7  arası  asidik  ( pH  azaldıkça  asidik  özellik  artar  ), 7  nötr  (  asit  yada  baz  özelliği  yok )  7 – 14  arası  bazik  (  pH  arttıkça  bazik  özelliği  artar )  olarak  nitelendirilir.

Hidroklorik  asit  ( HCI ), Sülfürik  asit  ( H2SO4 ), ve  Karbonik  asit  ( H2CO3 )  asitlere, Sodyum  Hidroksit  ( NaOH ), Potasyum  Hidroksit  ( KOH )  bazlara  örnek  olarak  verilebilir.

İLETKENLİK  ( Kondüktivite ) ; İletkenlik  bir  sıvıdaki  iyonların  elektrik  akımı  iletim  miktarını  ölçerek , sıvı  içerisindeki  iyon  konsantrasyonunu   belirtir.  Yani  sıvının  iletkenliği  sıvı  içindeki  toplam  çözünmüş  katı  madde  miktarıyla  doğru  orantılıdır.  İletkenlik  birimi  direnç  biriminin  tersi  olup  s / cm  dir.

TOPLAM  ÇÖZÜNMÜŞ  KATI  MADDE  ( TDS ) ;  Sudaki  toplam  çözünmüş  katı  madde  miktarını  belirler . İletkenlik  ile  arasında  aşağıdaki  tabloda  belirtildiği  gibi  bir  orantı  vardır.

 

TDS ppm ( g / ton ) =  0,50  x ilet.  mS / cm                       saf  sularda

TDS ppm ( g / ton ) =  0,68  x ilet.  mS / cm                       iletkenliği  1000 mS / cm  den  küçük

sularda

TDS ppm ( g / ton ) =  0,75  x ilet.  mS / cm                       iletkenliği  1000 – 4000 mS / cm  olan

sularda

TDS ppm ( g / ton ) =  0,82  x ilet. mS / cm                        iletkenliği  4000 – 10000 mS / cm olan

sularda

SU  SERTLİĞİ ;  Suyun  içerdiği  kalsiyum ( Ca )  ve  Magnezyum  ( Ma )  tuzları , suların  sertliğini  belirler . Kalsiyum  ve  Magnezyum  sertliklerin  toplamına ( Kalıcı  ve Geçici  sertlik  toplamına )  Toplam  sertlik  denir.

Sularda  sertlik  ikiye  ayrılır;  a ) Geçici  sertlik

b ) Kalıcı  sertlik

a ) GEÇİCİ  SERTLİK ;  Geçici  sertlik  sudaki  Kalsiyum  ve Magnezyum  bikarbonat  tuzlarının  miktarını  belirler. Su  ısıtıldığında  geçici  sertlik  veren  maddeler  Karbondioksit  vererek ayrışırlar  ve  Kalsiyumkarbonat  ve  Magnezyumhidroksit  çökerek  sudan  ayrılırlar . Bu şekilde  ısıtılarak  giderilen  sertliğe  Geçici  sertlik  denir.

Ca ( HCO3 ) 2>>>>>>>>CaCO3 + H2O + CO2

Mg (HCO3 ) 2>>>>>>>>Mg ( OH )2 + 2CO2

b ) KALICI  SERTLİK ; Magnezyum  ve  Kalsiyum  Sülfat , Nitrat  ve  Klorür  tuzlarından  oluşan  sertliğe  ise  Kalıcı  sertlik  denir. Kalıcı  sertliği  oluşturan  tuzlar  ısı  ile  ayrışmazlar.

Toplam  sertlik  değeri  çeşitli  birimler  ile  ifade  edile  bilir. Alman  sertliği  (dH) , Fransız  sertliği  (FrH)  ve  Amerikan  sertliği  ppm ( CaCO ) . Bu  sertlik  birimlerinin  arasındaki  bağıntılar  aşağıda  verilmektedir

1 dH  (Alman sertliği) = 1,78 FrH (Fransız  sertliği) = 17,8 ppm CaCO3 Amerikan  sertliği

ALKALİNİTE ; Suyun  içeriğinde  bulunan  Hidroksit ( OH ) , Karbonat ( CO3 ) ve  Bikarbonatlar  ( HCO3 ) suyun  alkalitesini  oluşturur. Alkalinite , P ( Fenol Alkalinite )  ve

M ( Metil Alkalite )  alkaliniteleri  ile  belirlenir.

P  ( Fenol Alkalinite ) değeri = Hidroksit ( OH ) + 1/2  Karbonat  ( CO3 )

M ( Metil  Alkalinite ) değeri = Bikarbonat ( HCO3 ) + Hidroksit ( OH ) + Karbonat ( CO3 )  olarak  belirtilir.

KLORÜR  ( CI – ) ; Suyun  içerisindeki  Klorür  iyonlarının  konsantrasyonu  gösterir. Kazan  ve  Soğutma  suyu  devrelerinde  Konsantrasyon  sayısının  ve  blöf  miktarlarının  belirlenmesinde  önemli  bir  rol  oynar.

DEMİR  ( Fe ) ; Özellikle  yüksek  basınçlı  derecede  ısı  olan  sistemlerde ( buhar kazanı gibi )

Demir  depozitlerinin  oluşması  açısından  dikkat  edilmesi  gereken  demir  iyonlarının  kaynağı  ham  suyun  kendisi  veya  sistemlerdeki  korozyondan  kaynaklanan  korozyon  ürünleridir. Bu  açıdan  hem  ham  suyun  ıslahında  hem  de  sistemlerin  korozyona  karşı  korunmasında  demir  miktarlarına  dikkat  edilmelidir.

SİLİS  ( SiO2 ) ; Özellikle  yüksek  basınçlı  buhar  kazanları  ve  buhar  türbin  sistemleri  olmak  üzere , tüm  buhar  kazanları  ve  soğutma  sistemlerinde  kışır  oluşumu  yapabilecek

olan  ve  suyun  doğal  içeriğinde  bulunan  anyonlardan  birisidir.

DİĞER  KATYON  VE  ANYONLAR ; Suyun  içeriğinde  yukarıda  belirtilen  maddeler  haricinde , su  kaynağının  bulunduğu  yerin  jeolojik  yapısına  bağlı  olarak  suyun  içeriğinde  katyonlar ( Mangan ( Mn ) ,  Bakır ( Cu ) vs. )  ve  Anyonlar  ( Sülfat (SO4 ) , Nitrat ( NO3 ) vs.)

Gibi  çeşitli  maddeler  suyun  içerisinde  çözünmüş  halde  bulunmaktadır  ve  yukarıda  belirtildiği  gibi  Toplam  Çözünmüş  Katı  Maddeler  olarak  adlandırılmaktadır.

ÇÖZÜNMÜŞ  GAZLAR ; Suyun  atmosfer  ile  teması  esnasında  atmosferde  bulunan  gazları  çözerek  bünyesine  aldığı  Oksijen, Karbon dioksit , Azot  vs. gazlardır. Özellikle  oksijen  ve karbon dioksit  bizim  açımızdan  en  önemli  gazlar  olarak  öne  çıkmaktadır.